Xây Dựng Nội Quy Lao Động Trong Doanh Nghiệp
Trong doanh nghiệp có từ 10 người lao động trở lên thì bắt buộc phải đăng ký nội quy lao động tại Sở Lao động, Thương Binh, Xã hội nơi đặt trụ sở kinh doanh, Nội quy lao động là văn bản vô cùng quan trọng trong việc quản lý người lao động, đặc biệt là về kỷ luật lao động.
Nội quy lao động là gì:
- Là văn bản tập hợp các quy định của doanh nghiệp về các nội dung liên quan đến trật tự, an toàn, an ninh khi làm việc.
Các văn bản liên quan:
- Bộ luật Lao Động 2019.
- Nghị định 145/2020/NĐ-CP hướng dẫn Bộ luật Lao động về điều kiện lao động và quan hệ lao động.
Các nội dung cần có trong Nội quy:
- Thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi: doanh nghiệp cần quy định rõ thời giờ làm việc bình thường trong 01 ngày, trong 01 tuần; ca làm việc; thời điểm bắt đầu, thời điểm kết thúc ca làm việc; làm thêm giờ (nếu có); làm thêm giờ trong các trường hợp đặc biệt (theo điều 108 Bộ luật lao động); thời điểm các đợt nghỉ giải lao ngoài thời gian nghỉ giữa giờ; nghỉ chuyển ca; ngày nghỉ hằng tuần; nghỉ hằng năm, nghỉ việc riêng, nghỉ không hưởng lương;
- Trật tự tại nơi làm việc: quy định phạm vi làm việc, đi lại trong thời giờ làm việc; văn hóa ứng xử, trang phục; tuân thủ phân công, điều động của người sử dụng lao động;
- An toàn, vệ sinh lao động tại nơi làm việc: trách nhiệm chấp hành các quy định, nội quy, quy trình, biện pháp bảo đảm về an toàn, vệ sinh lao động, phòng chống cháy nổ; sử dụng và bảo quản các phương tiện bảo vệ cá nhân, các thiết bị bảo đảm an toàn, vệ sinh lao động tại nơi làm việc; vệ sinh, khử độc, khử trùng tại nơi làm việc;
- Phòng, chống quấy rối tình dục tại nơi làm việc: trình tự, thủ tục xử lý hành vi quấy rối tình dục tại nơi làm việc: người sử dụng lao động quy định về phòng, chống quấy rối tình dục;
- Bảo vệ tài sản và bí mật kinh doanh, bí mật công nghệ, sở hữu trí tuệ của người sử dụng lao động: quy định danh mục tài sản, tài liệu, bí mật công nghệ, bí mật kinh doanh, sở hữu trí tuệ; trách nhiệm, biện pháp được áp dụng để bảo vệ tài sản, bí mật; hành vi xâm phạm tài sản và bí mật;
- Trường hợp được tạm thời chuyển người lao động làm việc khác so với hợp đồng lao động.
- Các hành vi vi phạm kỷ luật lao động của người lao động và các hình thức xử lý kỷ luật lao động: quy định cụ thể hành vi vi phạm kỷ luật lao động; hình thức xử lý kỷ luật lao động tương ứng với hành vi vi phạm;
- Trách nhiệm vật chất: quy định các trường hợp phải bồi thường thiệt hại do làm hư hỏng dụng cụ, thiết bị hoặc có hành vi gây thiệt hại tài sản; do làm mất dụng cụ, thiết bị, tài sản hoặc tiêu hao vật tư quá định mức; mức bồi thường thiệt hại tương ứng mức độ thiệt hại; người có thẩm quyền xử lý bồi thường thiệt hại;
- Người có thẩm quyền xử lý kỷ luật lao động: nên có quy định cụ thể trong nội quy lao động.
Thủ tục để đăng ký nội quy lao động:
-
Lấy ý kiến NLĐ:
+ Doanh nghiệp cần phải tổ chức đối thoại theo vụ việc để lấy ý kiến của NLĐ về nội dung của nội quy lao động. Quy trình tổ chức đối thoại, thành phần tham dự sẽ thực hiện theo quy chế dân chủ của doanh nghiệp (tham khảo quy định tại Nghị định 145/2020/NĐ-CP).
+ Doanh nghiệp cũng phải tham khảo ý kiến của tổ chức đại diện người lao động ở cơ sở (công đoàn) về nội dung của Nội quy lao động.
-
Nộp hồ sơ:
Trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày ban hành nội quy lao động, doanh nghiệp phải nộp hồ sơ đăng ký nội quy lao động cho Sở LĐTBXH (ở TP .HCM thì sẽ nộp cho phòng LĐTBXH). Hồ sơ bao gồm:
- Văn bản đề nghị đăng ký nội quy lao động;
- Nội quy lao động;
- Văn bản góp ý của công đoàn;
- Các văn bản của doanh nghiệp có quy định liên quan đến kỷ luật lao động và trách nhiệm vật chất (nếu có).
- Trong thời hạn 07 ngày làm việc kể từ ngày nhận được hồ sơ đăng ký nội quy lao động, cơ quan tiếp nhận sẽ có văn bản phản hồi doanh nghiệp. Nếu nội quy có điểm trái pháp luật thì sẽ có hướng dẫn để doanh nghiệp đăng ký lại.
- Nếu Doanh nghiệp có các chi nhánh, đơn vị, cơ sở sản xuất, kinh doanh đặt ở nhiều địa bàn khác nhau thì gửi nội quy lao động đã được đăng ký đến Sở LĐTBXH tại nơi đặt chi nhánh, đơn vị, cơ sở sản xuất, kinh doanh.
- Hiệu lực: Nội quy lao động có hiệu lực sau 15 ngày kể từ ngày cơ quan nhà nước có thẩm quyền nhận được đầy đủ hồ sơ đăng ký nội quy lao động.
Các nội dung của nội quy rất quan trọng, đặc biệt là quy định về kỷ luật lao động và trách nhiệm bồi thường vật chất. Đây là các cơ sở chính dể doanh nghiệp có thể ràng buộc NLĐ về mặt kỷ luật khi làm việc tại văn phòng/nhà máy/xưởng. Vì vậy, doanh nghiệp cần phải dự đoán đúng, đủ về các tình huống có thể xảy ra tại doanh nghiệp mình và xây dựng quy định cho phù hợp.
Bên cạnh đó, so với quy định trước đây, Nội quy lao động hiện tại còn có thêm 2 mảng nội dung mới, đó là các quy định về phòng chống quấy rối tình dục và các trường hợp doanh nghiệp được phép điều động NLĐ làm công việc khác so với HĐLĐ. Nếu bỏ qua các nội dung này, doanh nghiệp có thể sẽ gặp rắc rối khi vận hành hệ thống cũng như khi có thanh tra, kiểm tra về lao động.
