Trường Hợp Nào Công An Được Tạm Giữ và Bắt Người ?

Lawfirm in Vietnam – Luật Sư Hình Sự

Trường Hợp Nào Công An Được Tạm Giữ và Bắt Người ?

Không ai bị bắt nếu không có quyết định của tòa án nhân dân, quyết định hoặc phê chuẩn của viện kiểm sát nhân dân, trừ trường hợp phạm tội quả tang. Việc bắt, giam, giữ người do luật định.

Trích dẫn tại “Hiến pháp 2013” đã dành riêng Chương II để nói về quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân.

Bắt người là một biện pháp ngăn chặn trong Tố tụng hình sự, được áp dụng đối với người bị tạm giữ trong trường hợp khẩn cấp, chúng tôi sẽ tóm gọn để bạn đọc dễ hiểu về “Tạm Giữ” trong trường hợp nào?, và “Bắt người” trong trường hợp nào?

Tạm giữ ( Theo Điều 118 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015)

Công an được phép tạm giữ người trong hai trường hợp chính: tạm giữ theo thủ tục hình sự (với 4 trường hợp gồm người bị giữ khẩn cấp, phạm tội quả tang, tự thú/đầu thú, hoặc bị truy nã) và tạm giữ theo thủ tục hành chính (khi cần ngăn chặn hành vi gây rối trật tự công cộng, gây thương tích, hoặc hành vi buôn lậu, vận chuyển hàng hóa trái phép qua biên giới).

1. Tạm giữ theo thủ tục hình sự

Công an được tạm giữ người trong các trường hợp này:

• Người bị giữ trong trường hợp khẩn cấp.
• Người bị bắt trong trường hợp phạm tội quả tang.
• Người phạm tội tự thú, đầu thú.
• Người bị bắt theo quyết định truy nã.

2.  Tạm giữ theo thủ tục hành chính

Công an được tạm giữ người để ngăn chặn và đình chỉ ngay các hành vi như:

• Gây rối trật tự công cộng .
• Gây thương tích cho người khác .
• Hành vi buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới: (trong trường hợp có dấu hiệu bỏ trốn, tiêu hủy tang vật, hoặc gây cản trở xử lý vi phạm).

3. Thời hạn tạm giữ:

Căn cứ theo khoản Điều 118 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 quy định thời hạn tạm giữ người tối đa như sau:

Thời hạn tạm giữ không quá 03 ngày kể từ khi Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra nhận người bị giữ, người bị bắt hoặc áp giải người bị giữ, người bị bắt về trụ sở của mình hoặc kể từ khi Cơ quan điều tra ra quyết định tạm giữ người phạm tội tự thú, đầu thú.

Lưu ý:

• Trường hợp cần thiết, người ra quyết định tạm giữ có thể gia hạn tạm giữ nhưng không quá 03 ngày. Trường hợp đặc biệt, người ra quyết định tạm giữ có thể gia hạn tạm giữ lần thứ hai nhưng không quá 03 ngày.
• Mọi trường hợp gia hạn tạm giữ đều phải được Viện kiểm sát cùng cấp hoặc Viện kiểm sát có thẩm quyền phê chuẩn. Trong thời hạn 12 giờ kể từ khi nhận hồ sơ đề nghị gia hạn tạm giữ, Viện kiểm sát phải ra quyết định phê chuẩn hoặc quyết định không phê chuẩn.
• Trong khi tạm giữ, nếu không đủ căn cứ khởi tố bị can thì Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra phải trả tự do ngay cho người bị tạm giữ; trường hợp đã gia hạn tạm giữ thì Viện kiểm sát phải trả tự do ngay cho người bị tạm giữ.
• Thời gian tạm giữ được trừ vào thời hạn tạm giam. Một ngày tạm giữ được tính bằng một ngày tạm giam.

Bắt người (Theo Điều 109 – 114 BLTTHS 2015)

Công an được phép bắt người trong các trường hợp sau: bắt người bị giữ trong trường hợp khẩn cấp, bắt người phạm tội quả tang, bắt người đang bị truy nã, bắt bị can, bị cáo để tạm giam, và bắt người bị yêu cầu dẫn độ (theo quy định của Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015).

a) Bắt người trong trường hợp khẩn cấp

Công an được bắt khi có khi có đủ căn cứ xác định tội phạm:

– Người đang chuẩn bị thực hiện phạm tội rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng, hoặc người cùng thực hiện hành vi phạm tội.

Có người bị hại hoặc người làm chứng xác nhận đúng là người phạm tội và cần ngăn chặn ngay.

Có dấu vết tội phạm trên người, chỗ ở, phương tiện của người bị nghi ngờ và cần ngăn chặn trốn hoặc tiêu hủy chứng cứ.

Về thẩm quyền ra Lệnh bắt:

• Thủ trưởng, Phó thủ trưởng cơ quan điều tra các cấp; Thủ trưởng đơn vị độc lập cấp trung đoàn và tương đương;
• Đồn trưởng Đồn biên phòng; Chỉ huy trưởng Biên phòng cửa khẩu cảng; Chỉ huy trưởng Bộ đội biên phòng tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; Cục trưởng Cục trinh sát biên phòng; Cục trưởng cục phòng, chống ma túy và tội phạm Bộ đội biên phòng; Đoàn trưởng Đoàn đặc nhiệm phòng, chống ma túy và tội phạm Bộ đội biên phòng; Tư lệnh vùng lực lượng Cảnh sát biển…

b) Bắt người phạm tội quả tang

Người đang thực hiện phạm tội.

Người ngay sau khi thực hiện phạm tội thì bị phát hiện.

Người ngay sau khi thực hiện hành vi phạm tội thì bị đuổi bắt, là trường hợp người đó ngay khi thực hiện xong hành vi phạm tội đã bỏ chạy và bị đuổi bắt, việc người phạm tội bị phát hiện, bỏ chạy và việc bị cơ quan chức năng hoặc người khác đuổi bắt phải có sự kế tiếp nhau, không gián đoạn về mặt thời gian.

Lưu ý: Trong trường hợp này bất kỳ ai cũng có quyền bắt giữ và giải ngay người phạm tội, quả tang đến cơ quan công an hoặc ủy ban nhân dân gần nhất để xử lý.

c) Bắt người đang bị truy nã/ bỏ trốn

Có đủ các căn cứ xác định đối tượng bị truy nã hoặc đã bỏ trốn hoặc không biết đang ở đâu và đã tiến hành các biện pháp xác minh, truy bắt nhưng không có kết quả;

Đã tiến hành xác định chính xác lý lịch, các đặc điểm để nhận dạng đối tượng truy nã bỏ trốn.

Công an hoặc bất kỳ cá nhân, tổ chức nào cũng có quyền bắt và giao nộp người đang bị truy nã đến cơ quan công an, Ủy ban nhân dân gần nơi bắt/ phát hiện tội phạm.

Thẩm quyền ra Quyết định truy nã:

• Cơ quan điều tra hoặc theo yêu cầu của Viện kiểm sát hoặc Tòa án để ra Quyết định truy nã

d) Bắt bị can, bị cáo để tạm giam

Khi có quyết định khởi tố bị can hoặc bị cáo và xét thấy cần ngăn chặn bỏ trốn khỏi nơi cư trú, cản trở điều tra, có dấu hiệu tiếp tục phạm tội, cách ly bị can, bị cáo khỏi xã hội trong một khoảng thời gian nhất định, hoặc gây cản trở cho hoạt động điều tra, truy tố xét xử.

Bắt để thi hành án phạt tù sau khi bản án đã có hiệu lực pháp luật.

Thẩm quyền ra Quyết định Bắt bị can, bị cáo để tạm giam:

• Thủ trưởng, Phó thủ trưởng Cơ quan điều tra các cấp được quyền ra lệnh bắt, trường hợp này phải được Viện kiểm sát phê chuẩn trước khi thi hành;
• Viện trưởng, Phó Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân, Viện kiểm sát quân sự các cấp;
• Chánh án, Phó Chánh án Tòa án Nhân dân, Tòa án Quân sự các cấp, Hội đồng xét xử.

e) Bắt người bị yêu cầu dẫn độ

Bắt người bị yêu cầu dẫn độ là một biện pháp ngăn chặn trong tố tụng hình sự quốc tế.

Chỉ thực hiện khi có yêu cầu chính thức hoặc khẩn cấp từ nước ngoài, theo điều ước quốc tế, pháp luật Việt Nam, hoặc nguyên tắc có đi có lại.

Thẩm quyền liên quan: Bộ Công an – Viện kiểm sát – Tòa án nhân dân cấp tỉnh.

Người bị bắt để dẫn độ chỉ được tạm giam trong thời hạn cần thiết để làm thủ tục dẫn độ.

Nếu quá thời hạn mà nước ngoài không gửi yêu cầu chính thức, hoặc Tòa án Việt Nam ra quyết định không chấp nhận dẫn độ, thì phải trả tự do ngay.

Như vậy, căn cứ theo quy định của Pháp luật bao gồm: Luật Tố tụng hình sự, Luật xử lý vi phạm hành chính, Công an được phép tạm giữ, bắt người trong các trường hợp nêu trên, đồng thời phải tuân thủ theo đúng quy định Pháp luật về thẩm quyền, trình tự, thủ tục và thời hạn khi tiến hành các biện pháp này. Các quy định này nhằm ngăn ngừa, xử lý đối với tội phạm, người thực hiện hành vi phạm tội, đồng thời cũng tránh trường hợp vi phạm pháp luật trong việc bắt, giữ người.

Tuy nhiên để đảm bảo quyền lợi của người bị bắt, bị tạm giữ trong quá trình điều tra thì cần có luật sư tham gia ngay trong thời gian đầu tiên bị bắt giữ để đảm bảo quyền lợi của bạn với các cáo buộc liên quan đến pháp luật, với kinh nghiệm trong rất nhiều vụ án tranh tụng bảo vệ quyền lợi của thân chủ, người bị bắt và tạm giam, liên hệ An Law Vietnam ngay để đội ngũ Luật sư của chúng tôi sẽ hỗ trợ bạn trong các trường hợp trên để đảm bảo quyền lợi của bạn nhất có thể với các cáo buộc không mong muốn,.

Liên hệ An Law Vietnam

📞 Điện thoại: (+84) 986 995 543
📧 Email: info@anlawvietnam.com
📍 Trụ sở chính: Diamond Plaza, 34 Lê Duẩn, Phường Sài Gòn, TP. Hồ Chí Minh
🏢 Chi nhánh Vũng Tàu: Võ Thị Sáu, Phường Vũng Tàu, TP. Hồ Chí Minh